In Oorlog, steden en staatsvorming wordt de organisatie van de defensie in Gorinchem en Doesburg, twee grenssteden van de Republiek, tijdens de Opstand bestudeerd. In grenssteden moest blijken of de vroegmoderne staat voldoende middelen bijeen kon brengen om gevechtskrachten te betalen en de organisatorische capaciteiten bezat om het gedrag van soldaten te beheersen en moderne vestingwerken aan te leggen. Vermeesch toont aan dat de Republiek beter dan andere staten erin slaagde om soldaten te integreren in de burgermaatschappij. Ook in het aanleggen en onderhouden van vestingwerken boekte de Republiek succes. In tegenstelling tot wat veelal verwacht wordt, bracht dit proces van staatsvorming-van-onderop een sterke nationale staat voort.