De parochie is voor katholieken de meest nabije en herkenbare plek waar hun gelovige overtuiging gestalte krijgt. De vitaliteit van parochies weerspiegelt in zekere zin de vitaliteit van de Rooms-katholieke Kerk. In deze parochies wordt momenteel hard gewerkt aan een schaalaanpassing die alle parochiele werkvelden raakt. Het canoniek recht, zowel in het pauselijk wetboek van 1983 als in de bisschoppelijke regelingen ter plaatse, biedt een instrument om de ontwikkeling van het parochiele leven richting te geven. In "Hartslag van de Kerk" wordt het canonieke recht ten aanzien van de parochie becommentarieerd. Dit tweede deel - het eerste dat geschreven is door A.H. Eijsink, werd gepubliceerd in 1995 - behandelt onderwerpen die nog niet in deel I aan bod gekomen zijn. Bovendien wordt hier nog sterker ingegaan op de Nederlandse situatie. Juist ten aanzien van het parochiele bestuur, de arbeidsrechtelijke relatie van de parochie met haar medewerk(st)ers - pastores en anderen - en de samenwerking van parochies zijn in de Nederlandse bisdommen heel eigen oplossingen ontwikkeld die een duidelijke stempel drukken op het dagelijkse parochiele leven.
Het boek opent met twee algemene hoofdstukken die de juridische basis van de parochie en de parochianen verhelderen. Op deze wijze is een boek tot stand gekomen dat, samen met deel I, een geheel vormt dat niet alleen aan betrokken vrijwilligers en pastores veel informatie biedt, maar ook aan anderen die meer inzicht willen krijgen in de institutionele ontwikkeling van katholieke parochies.