Pani Profesor Halina Kurek - jedna z najlepszych socjolingwistek obecnej doby - od cwiercwiecza prowadzi systematyczne studia nad polszczyzna mowiona inteligencji. Najwieksze zaslugi polozyla w badaniu wymowy inteligencji zamieszkalej w aglomeracji krakowskiej oraz w malych miasteczkach regionu krosnienskiego [...].
Obecnie doczekalismy sie znakomitej syntezy ksiazkowej, przedstawiajacej polszczyzne inteligencji - zarowno tzw. starej, jak i tzw. nowej (pochodzenia chlopskiego i robotniczego), ktore juz sie w okreslonym stopniu zintegrowaly - w aspekcie synchronicznym i diachronicznym, a co wiecej, zarysowujacej prognoze rozwojowa tejze polszczyzny [...].
Ksiazka Profesor Haliny Kurek, podejmujaca temat olbrzymiej wagi nie tylko dla rozwoju jezykoznawstwa, ale i spoleczenstwa polskiego, zachowujaca wlasciwe proporcje miedzy ogladem teoretycznym podjetego zagadnienia, a dokumentacja materialowa i napisana pieknym, jasnym stylem [...], ukazuje w calej pelni wysoki poziom swiadomosci badawczej Autorki, laczacy naukowy dystans z postawa wspolodpowiedzialnosci akademickiego polonisty za obecny stan polszczyzny mowionej inteligencji, ktora powinna utrzymac tradycyjna chlubna role depozytariusza wzorca wymowy [...].
Kompozycja ksiazki jest bardzo przemyslana i przejrzysta. We Wprowadzeniu Autorka kresli tlo badawcze, omawiajac najwazniejsze z punktu obranego tematu przemiany spoleczno-ekonomiczne okresu powojennego, nastepnie precyzuje pojecie inteligencji i przedstawia przedmiot swoich badan. Rozdzial II: Zroznicowanie przestrzeni wielkomiejskiej daje najpierw ogolny obraz zroznicowania kulturowo-jezykowego owej przestrzeni, a nastepnie ukazuje realia krakowskie. Rozdzial III: Wariantywnosc polszczyzny mowionej zapoznaje z badaniami jezykoznawczymi dotyczacymi wariantywnosci, a zarazem uzmyslawia charakterystyczne napiecie miedzy uzusem, norma i kodyfikacja jezyka.
Powyzsze rozdzialy przygotowuja grunt pod lekture nastepnych pieciu rozdzialow teoretyczno-materialowych, skupionych na analizie wymowy inteligencji. Sa to: IV: Wymowa inteligencji polskiej a wspolczesna norma ortofoniczna, V: Wymowa inteligencji polskiej a pismo, VI: Regionalizmy w polszczyznie mowionej inteligencji, VII: Nowe tendencje w jezyku mowionym inteligencji - wybrane zagadnienia, VIII: Jezyk ogolny inteligencji polskiej a gwara, IX: Polszczyzna mowiona ksiezy.
Ksiazke konczy obszerne, swietnie zredagowane Zakonczenie, slusznie opatrzone podtytulem Przemiany polszczyzny mowionej inteligencji polskiej [...], w ktorym Autorka podpowiada kodyfikatorom jezyka polskiego weryfikacje dawnych regul ortofonicznych z mysla dostosowania ich do najwazniejszych, najsilniej utrwalonych zmian, zachodzacych w wymowie inteligencji in gremio. Aby jednak mozna bylo zakonczyc ksiazke takim apelem, musialy zostac wykonane zmudne, cierpliwe, dlugotrwale i solidne badania rzeczywistej polszczyzny inteligencji, uwzgledniajace jej kierunki ewolucyjne, w ktorych Profesor Halina Kurek ma rowniez swoja historyczna karte [...].
(Z recenzji prof. dr hab. Marii Strycharskiej-Brzeziny)